تیرچه پیش تنیده یکی از مصالح ساختمانی در اجرای سقف ساختمان‌ها بوده و بنا به ویژگیهای خاصی که دارد در ساخت موارد دیگری مثل سیلوها، پل‌ها، پارکینگ ها و سازه‌های دیگر نیز استفاده میشود. برای کسانی که با این تیرچه آشنایی ندارند ممکن است سوالات زیادی در زمینه کاربرد تیرچه پیش تنیده پیش بیاید مثل اینکه تیرچه پیش تنیده در چه ساخت و سازهایی استفاده میشود؟ مخصوص برج‌ها و ساختمان های بزرگ است یا در خانه سازی های کوچک نیز قابل استفاده است؟ در این مطلب کمی در مورد تیرچه پیش تنیده صحبت کرده و سپس به برخی از این سوالات در مورد کاربرد تیرچه پیش تنیده پاسخ داده میشود.
تیرچه پیش تنیده
تیرچه پیش تنیده از تیرچه‌های بتنی بوده که در آن با پیش تنیده شدن در مراحل تولید، ضعف های تیرچه بتنی قدیمی تر برطرف شده به طوریکه در این تیرچه ها بتن دیگر دچار ترک و شکستگی نشده و به جز نیروهای فشاری، در برابر نیروهای کششی نیز از خود مقاومت نشان میدهد. در تولید تیرچه پیش تنیده به اجزای سازنده آن یعنی میلگرد فولادی و بتن نیروی کششی وارد شده تا به مقاومت بالاتری دست پیدا کنند و همین امر باعث مقاومت بالای تیرچه در ساخت و سازها میشود. از تفاوت ها و پیشرفت های دیگر تیرچه پیش تنیده روش ساخت آن و کمک گرفتن از تکنولوژی در فرآیند تولید آن میباشد.
تیرچه پیش تنیده علاوه بر بتن و میلگرد فولادی با مقاومت بالا، قطعات فولادی دیگری نیز دارد که به محکم شدن قطعات در بتن کمک کرده و موجب بالا رفتن بیشتر استحکام تیرچه میشود. تیرچه پیش تنیده به علت مقاومت بالا و تولید در طول های بلندتر کمک زیادی به ساخت و ساز کرده و در هر سازه‌ای که به کار رود مقاومت بالای سازه، برطرف کردن مشکلات و راحتی در ساخت و ساز را به دنبال خواهد داشت.
کاربرد تیرچه پیش تنیده در چه زمینه هایی است؟
از همین ابتدا باید گفت استفاده از تیرچه پیش تنیده هیچ محدودیتی ندارد. گاها گفته میشود در بین انواع ساختمان‌ها تیرچه پیش تنیده فقط برای ساخت برج‌ها، آپارتمان ها و یا مجتمع‌های بزرگ است در صورتیکه این گفته کاملا اشتباه است. صرفه اقتصادی تیرچه پیش تنیده در پروژه‌های بزرگ بیشتر خواهد بود ولی در هر ساخت و سازی حتی خانه‌های تک طبقه یا همان ویلایی قابل استفاده است.
به طور کلی بهتر است تیرچه پیش تنیده در کوچکترین ساخت و سازها هم جایگزین تیرچه های بتی قدیمی شود حتی با اینکه در پروژه‌های کوچک مقرون به صرفه بودن این تیرچه کمتر خواهد بود ولی به جای آن از ایمنی و مقاومت بیشتری بهره مند خواهید شد. از آنجایی که با استفاده از تیرچه پیش تنیده در هر ساخت و سازی مصرف بعضی از مصالح در هزینه مثل بتن، فولاد و آهن کمتر میشود بنابراین هرچه پروژه‌ای بزرگتر باشد صرفه جویی اقتصادی نیز بیشتر خواهد شد. همانطور که گفته شد استفاده از تیرچه پیش تنیده محدود به پروژه خاصی نیست و اتفاقا هرجا که تیرچه‌های دیگر دچار ضعف در ساخت هستند تیرچه پیش تنیده یک انتخاب و جایگزین مناسب برای اجرای هر طرحی میباشد که به بعضی از مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
تیرچه پیش تنیده در ساخت و ساز شهری
بهترین گزینه برای احداث پل‌های رو گذر در بزرگراه‌ها، پارکینگ های طبقاتی، موزه‌ها و هر ساخت و سازی که در دسته پروژه‌های شهر سازی قرار بگیرد تیرچه پیش تنیده است چرا که همزمان با صرفه جویی در هزینه ها باعث ایجاد سازه‌های مقاوم با طول عمر مفید بالا شده که از ملزومات سازه‌های شهری است. علاوه بر آن در شهرک سازی های شخصی و یا زیر نظر شهرداری نیز انتخاب اول تیرچه پیش تنیده است چرا که این پروژه ها بزرگ بوده و نیاز به یک مصالح مقرون به صرفه وجود داشته در عینی که کیفیت ساختمان ها و ایمنی آنها عاملی خواهد شد برای جذب ساکنین بیشتر.
تیرچه پیش تنیده در دهانه‌های باز
تمام معمارانی که به سراغ تیرچه پیش تنیده می‌آیند خوب میدانند که تیرچه پیش تنیده از معدود تیرچه های است که در هر سقفی با هر میزان بازی دهانه قابل استفاده است. اگرچه طول تیرچه پیش تنیده به طور معمول هشت تا دوازده متر است ولی سفارش آن در طول های بیشتر هیچ محدودیتی ندارد. از همین روی یک گزینه مناسب برای ساخت فضاهای بزرگ با ستون های کمتر است و همچنین یک گزینه مناسب برای ساخت سیلوها، تالارها و مجتمع‌های عظیم تجاری و مسکونی میباشد. تیرچه پیش تنیده با طول بلند خود و حفظ مقاومت خود در این طول‌ها یک انتخاب به جا در ایجاد دال‌های بتنی بزرگتر مثل تراس‌های وسیع در هر آپارتمان یا مجتمع میباشد.
تیرچه پیش تنیده در نقشه های ساختمانی مدرن
حتما تا به حال عکس ها و طرح هایی از خانه‌ها و ویلاهای زیادی با شکل‌های متفاوت و عجیب، پر از زوایای سقفی یا دیوارهای بزرگ شیشه‌ای دیده اید و شاید برایتان سوال ایجاد شود که در سقفی با این پیچیدگی و بی نظمی هندسی از چه نوع مصالحی استفاده شده است؟ پاسخ تیرچه پیش تنیده بوده که به راحتی پاسخگوی اجرای هر نقشه ساختمانی با هر میزان پیچیدگی است و این مزیتی است که ساخت نقشه‌های رویایی طراحان ساختمان را به حقیقت مبدل میکند.
کاربرد تیرچه پیش تنیده در ایران در چه حد و مرحله‌ای است؟
در ایران برای ساخت پروژه‌های بزرگ شهری و بسیاری از مجتمع‌های تجاری از تیرچه پیش تنیده استفاده میشود. به طور مثال در مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ در ساخت پل‌های رو گذر اتوبان‌ها از این تیرچه استفاده میشود و یا در ساخت مجتمع های بزرگی مثل ایران مال در تهران نیز از این تیرچه و ویژگیهای منحصر به فردش بهره برده‌اند. به طور کلی در هر ساخت و سازی که به فضاهای باز و گسترده نیاز دارند بدون آنکه در وسط این فضا ها ستون ایجاد شود، از تیرچه پیش تنیده استفاده میکنند چرا که طول تیرچه پیش تنیده این امکان را میدهد که ستون‌ها از هم فاصله بیشتری داشته و یا ستون های اضافی حذف شوند که همین امر موجب به جود آمدن فضای باز و گسترده مورد نظر خواهد شد.
اما در مورد پروژه‌های شخصی و کوچکتر هنوز استفاده از این تیرچه رایج نشده و گاهی متعصبانه به استفاده از همان تیرچه‌های قدیمی با همه نواقص مبادرت می‌ورزند. در صورتی که همانطور که گفته شد استفاده از تیرچه پیش تنیده محدودیت ندارد و برای داشتن سازه و خانه‌های با کیفیت و مقاوم باید جایگزین روش‌های قدیمی شود. یکی از دلایلی که از تیرچه پیش تنیده در پروژه‌های شخصی کمتر استفاده میشود عدم آشنایی با مزایای آن بوده و دیگری قیمت بالای آن است که در پروژه‌های کوچک صرفه اقتصادی کمتری به دنبال دارد.
